Dr. Fatma Kamiloğlu Medya bize “neyi” düşünmemiz gerektiğini söyler. Medya insanların dünyada ne olup bittiği konusunda bilgi aldıkları en temel araç durumundadır. Medyanın yansıttığı haber, bilgi ve içerik toplumun gündemini oluşturmaktadır. Özelikle televizyon ve gazetelerin haberleri seçim ve sunum biçimi, beraberinde pek çok tartışma konusunu da doğurmaktadır. Hangi haberlerin ne kadar süre ile sunulacağı, hangi haberlerin gündeme alınıp alınmayacağı, toplumun neyle meşgul edileceği ve neye sempati veya antipati duyulmasının sağlanacağı medya yöneticileri tarafından belirlenmektedir. Böylelikle medya ortamının açtığı pencere paralelinde insanların dünyayı algılayışı biçimlenmekte ve açılan pencerenin aralığı neyi gösteriyorsa toplum sadece onu görebilmektedir.  Shaw ve McCombs’un da belirttiği gibi kitle iletişim araçları ne hakkında düşüneceğimizi söylemekte çok başarılıdırlar. McCombs ve Shaw’ın yorumuyla gündem belirleme, önceliklerin bir hiyerarşisidir, artan bir öneme göre sıralanmış konular listesidir. Bernard Cohen’in deyişiyle, medya bize “ne” düşünmemiz gerektiğini söylemez; “neyi” düşünmemiz gerektiğini söyler. Medyanın toplum üzerine yarattığı etkiyi, düşünsel değişim ve dönüşümü ortaya koyan çok sayıda yaklaşımlar ve araştırmalar bulunmaktadır. Bu çalışmalardan özellikle Suskunluk Sarmalı, Epidermik İğne, Medya Bağımlılığı ve Gündem Belirleme ön plana çıkmaktadır. Gündem belirleme, kitle iletişim araçlarının belirli bir konuya ayırdığı yer veya zaman miktarının ölçülmesi gerektiğini ve bu ölçümün ya izleyicilerin konulara gösterdiği ilginin miktarıyla ya da onların konuların önemliliğine ilişkin yargılarıyla ilişkili olması gerektiğini söyler. Kitle iletişim araçlarının form değiştirmesi özellikle sosyal medyanın artık bir haber ve bilgi içeriği halini alması ile birlikte gündem oluşturmanın boyutu değişiklik kazanmıştır. Klasik medyanın tek yönlü gündem belirleme biçimine karşın sosyal medyanın çift yönlü içerik belirme biçimi ve haber ya da bilgiyi yayma hızı, toplumsal gündemi belirmede etken durumunu almıştır. Sosyal medya hem toplumun gündemini yansıttığı ve belirlediği gibi hem de klasik medyanın da gündemini belirlemektedir. Medyanın bir zamanlar gündeme almadığı haberleri sosyal medya sayesinde gündeme almaya başlaması, toplumun önemsediği hassasiyetlere paralel haberlerin yapılmaya başlanması ve özellikle haberin anındalığı klasik medyayı tetiklemiş ve sosyal medyanın önemli bir bilgi kaynağı olmasını sağlamıştır.  Sosyal medya “Gündem mi medyayı yoksa medya mı gündemi belirliyor?” sorusuna net bir yanıt vermemesine karşın denilebilir ki, toplumsal gündem sosyal medyayı, sosyal medya gündemi de klasik medyayı belirliyor gözükmektedir. Konvansiyonel medya öldü, yaşasın sosyal medya... Konvansiyonel medya karşısında hızlı bir yükselişe geçen sosyal medya, çoklu yapısı, kullanıcılara sunduğu bireysel alan, özgür alan ve ifade serbestliği ile hem kendi gündemini oluşturmakta hem de diğer mecraların gündemine yön vermektedir. Çoklu yapı ile birlikte, artık sosyal medyada bulunanlar bir kamuoyu oluşturabilmekte, haberleri önem sırasına göre sosyal medya gündemine taşıyabilmekte ve ayrıca doğrudan da konvansiyonel medyanın gündemini etkileyebilmektedir. Eşik bekçilerinin, medya patronlarının veya siyasi erkin kontrolünde, neyin, ne kadar ve nasıl konuşulacağının belirlendiği ve gündemin bu doğrultuda oluşturulduğu medya düzeni yerini, sosyal medya kullanıcılarına bırakmıştır. Artık her bir sosyal medya kullanıcısı “eşik bekçisi” niteliğine sahiptir. Yazılı, görsel ve işitsel basın, özellikle sosyal medyanın gündemine göre haberlerinin sırasını, içeriğini belirlemektedir. Aslında her iki medya yapısı birbirini etkilemekte, yönlendirmekte ve tetiklemektedir. Hangi medya yapısının daha etkin olduğu üzerinde henüz bir bilimsel araştırma olmasa da, gözlemlenenler göstermektedir ki, özellikle sosyal medyanın gücü ve gündemi belirleme etkisi daha etkin olarak ortaya çıkmaktadır. Sosyal medya içerisinde özellikle son zamanların sosyal ağ modasında bayrağı devralan Twitter, her kesimden insan için öncelikli haber alma kaynağı olarak görülmektedir. 2006 yılının Mart ayında Amerikalı Jack Dorsey tarafından yapılmış bir sosyal haberleşme ortamı olan Twitter, kullanıcıların maksimum 140 harflik mesajlar paylaşmasını ve diğer kullanıcıların da o mesajı okumasını, retweet yaparak kendi profilinden yayınlamasını ve favorilerine eklemesine olanak sağlayan bir mikroblog sitesidir. Siyasilerden, iş adamlarına, ünlülerden, medya çalışanlarına kadar herkesin aktif kullandığı sosyal bir kafe olarak dikkat çeken Twitter, gündemin son dakikalarını ajans hızıyla vermesi bakımından da oldukça gündemi belirlemede etkendir. nsanlar artık 24 saat internette ve sürekli sosyal medya ortamında bulunmakta. Böylelikle her bir Twitter kullanıcısı, bir haberin kaynağı durumuna gelebilmekte, haberi kaynağından görsel, işitsel ve yazılı biçimde anında aktarabilmektedir. Dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelen herhangi bir olaya, medya mensuplarının ulaşması ve bunu haber haline getirmesi belirli bir süre isterken, olay yerindeki Twitter kullanıcıları anında olayı Twitter’da paylaşmakta, twitlerle kartopu gibi bu bilgi çoğalmakta ve birden gündemi belirlemektedir. Twitter kullanıcılarının paylaştığı bu haberler, diğer medya uzmanları tarafından alınıp kullanılabilmektedir. Kısacası sosyal medya, konvansiyonel medyanın bir haber ve bilgi kaynağı rolünü de üstlenmektedir. Bu bilgiler ışığında ortaya çıkan asıl soru ise; Twitter gibi sosyal bir ağın gündem oluşturmaya etkisi ne derecedir. Özellikle yazılı basına ne derece haber üretmede kaynaklık etmektedir. Bu sorular ışığında geçen yıl bir yüksek lisans tezine danışmanlık yaptım. Öğrencim Gülcan Tosun, bu konuda bir “yazılı basın tarama” araştırması gerçekleştirdi. Ve veriler ortaya koyuyor ki, Twitter özellikle yazılı basına haber kaynağı olmada oldukça etkili. Ayda orlama yüzde 12’lik haber diliminin ana kaynağını Twitter oluşturmakta. Araştırma verileri... Araştırma, “basın taraması” ve “içerik çözümlemesi” şeklinde yapılmıştır. Araştırma da Ocak-Mart 2013 dönemini kapsayıcı üç aylık süreç incelenmiştir. Çalışma kapsamına alınan gazetelerin seçiminde yaysat.com’dan elde edilen veriler ile tirajlar baz alınarak, satışı en yüksek olan ilk beş gazete değerlendirmeye alınmıştır. Bu gazetelerdeki haberlerde Twitter’ın kaynak gösterilme oranına bakılmıştır. Her bir haberde haberin nereden kaynak alındığına bakılmıştır. Taramalar içinde Twitter’dan kaynak gösterilerek yapılan haberler ve köşe yazarlarının yazıları incelemeye alınmıştır. Tarama da Twitter kelimesi geçenler ya da Twitter’a dair bilgi veren haberler değerlendirmeye alınmamıştır. Araştırma da esas olan haberde Twitter’ın kaynak gösterilmesi ve ya Twitter’a ithaf yapılmasıdır. Ayrıca haber ya da köşe yazısı içerisinde Twitter kelimesi geçmediği halde sadece sosyal medya kelimesi geçiyor ise incelemeye dâhil edilmemiştir. Çalışma da amaç Twitter’in etkinliğinin ölçülmesidir. TWITTER KAYNAKLI HABERLERİN GAZETELERE GÖRE DAĞILIMI

Gazete	3 Aylık haber sayısı	%
Hürriyet	324	37,8
Sabah	205	23,9
Posta	171	19,9
Zaman	93	10,8
Sözcü	63	7,3
Toplam	856	100

TWITTER KAYNAKLI HABERLERİN GAZZETELERE GÖRE DAĞILIMI   TWITTER KAYNAKLI HABERLERİN İÇERİKLERİNE GÖRE DAĞILIMI Aşağıdaki tabloda haberler, içeriklerine göre sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırma da araştırma kapsamındaki gazetelerdeki Twitter haberlerinin türleri baz alınmıştır. TWITTER KAYNAKLI HABERLERİN İÇERİKLERİNE GÖRE DAĞILIMI

Haber türü	n	%
Magazin	297	34,6
Köşe yazısı	135	15,7
Aktüel	97	11,2
Siyaset	90	10,5
Spor	79	9,2
Teknoloji	43	5,6
Dünya	29	3,3
Kültür/Sanat	20	2,3
Roportaj	20	2,3
Ekonomi	17	1,9
Adliye	10	1,2
Sağlık	10	1,2
Eğitim	9	1.0
Toplam	856	100

GAZETELERE GÖRE DAĞILIM... ZAMAN GAZETESİ TWITTER KAYNAKLI  HABERLERİN DAĞILIMI

Haberin konusu	n	%
Siyaset	20	21,5
Aktüel	19	20,4
Spor	12	12,9
Teknoloji	9	9,6
Magazin	8	8,6
Dünya	8	8,6
Köşe yazısı	7	7,5
Kültür/sanat	6	6,4
Eğitim	2	2,1
Sağlık	2	2,1
Toplam	93	100

POSTA GAZETESİ TWITTER KAYNAKLI HABERLERİN DAĞILIMI

Haberin konusu	n	%
Magazin	87	50,8
Siyaset	32	18,1
Aktüel	22	12,6
Spor	15	8,7
Kültür/sanat	6	3,5
Köşe yazısı	5	2,9
Ekonomi	3	1,7
Teknoloji	3	1,7
Toplam	171	100

SABAH GAZETESİ TWITTER KAYNAKLI HABERLERİN DAĞILIMI

Haberin konusu	n	%
Magazin	117	57,0
Köşe yazısı	50	24,3
Aktüel	18	8,7
Siyaset	7	3,4
Teknoloji	4	1,9
Spor	3	1,4
Kültür/Sanat	2	0,9
Ekonomi	3	1,4
Röportaj	1	0,4
Toplam	205	100

SÖZCÜ GAZETESİ TWITTER KAYNAKLI HABERLERİN DAĞILIMI

Haberin konusu	n	%
Siyaset	20	31,7
Aktüel	11	17,4
Magazin	10	15,8
Spor	9	14,2
Polis/adliye	6	9,5
Teknoloji	4	6,3
Ekonomi	3	4,7
Toplam	63	100

HÜRRİYET GAZETESİ TWITTER KAYNAKLI HABERLERİN DAĞILIMI

Haberin konusu	n	%
Magazin	76	23,4
Köşe yazısı	74	22,8
Spor	41	12,3
Aktüel	29	8,9
Dünya	21	6,4
Teknoloji	18	5,5
Roportaj	18	5,5
Kültür/sanat	12	3,7
Siyaset	11	3,3
Ekonomi	7	2,1
Eğitim	7	2,1
Sağlık	6	1,8
Adliye	4	1,2
Toplam	324	100

  Sonuç… Araştırma kapsamındaki gazetelerde bir aylık ortalama 11,100 haber yer almıştır. Bu haberlerin 285’inin Twitter kaynaklı haberler olduğu gözlemlenmiştir. Bu oran beş gazete toplamında yüzde 12,2’lik kısmı oluşturmaktadır. Bu veriler de sosyal medyanın gücünü ve Twitter’ın gündem yaratmadaki etkisini birt kez daha ortaya koymaktadır.