Fadile Paksoy Enerji, günümüzün en önemli konularından biri. Kısıtlı enerji kaynaklarının tükenmeye başlamasıyla birlikte, alternatif ve sürdürülebilir enerji kaynaklarının değerlendirilmesinin yanında, enerji tasarrufu da enerji politikalarına etki eden etmenlerden biri haline geldi. Soyak Holding, enerji tasarrufu konusunda çocukların farkındalığını artırmak amacıyla Şubat 2014’te İstanbul İl Millî Eğitim Müdürlüğünün himayesinde Akıllı Yıldızlar isimli kurumsal sosyal sorumluluk projesini hayata geçirdi. 2014-2016 yılları arasında İstanbul ve İzmir’de 33 devlet okulunda uygulanacak projeyle, öğrenciler, öğretmenler ve veliler enerjinin tasarruflu kullanılması konusunda bilinçlenecek. Projeyle, 2016 sonuna kadar yaklaşık 50.000 öğrenci ve 10.000 veliye ulaşılması hedefleniyor. Akıllı Yıldızlar projesi ilk döneminde (2013-2014 eğitim öğretim yılının ikinci yarısı) 10 okulda uygulandı. Bu dönemde elde edilen sonuçlar, son derece olumlu ve enerji tasarrufu konusunda çocuklarla çalışmanın ne kadar doğru olduğunu doğrular nitelikte. Projenin ikinci uygulama dönemi, 2014-2015 eğitim öğretim yılının birinci döneminde İstanbul’daki 7 okulda başladı ve devam ediyor. Proje uygulamalarının ilk adımında, öğretmenler için eğitim semineri düzenleniyor. Seminerde enerji tasarrufu ve proje uygulamaları konusunda katılımcılara ayrıntılı bilgi aktarılıyor. İkinci adımda, seminere katılan öğretmenler, kendi öğrencilerinin velilerine enerji tasarrufu konulu eğitim toplantısı düzenliyor. Öğretmenler üçüncü adımda özel geliştirilen materyallerden faydalanarak, öğrencilerine eğitim veriyorlar. Dönem sonunda düzenlenen Enerji Şenlikleri’yle, okullardaki diğer öğrenciler ve velilerde de enerji tasarrufu konusunda farkındalığı geliştirmek ve enerji tasarrufunun okul çapında gündeme getirilmesi hedefleniyor. Proje uygulamalarını destekleyen Soyak gönüllüleri de bu etkinliklerde aktif görev alıyor. Projenin saha uygulamalarını desteklemek ve projenin yaygınlaşması amacıyla, www.akilliyildizlar.com adresindeki internet sitesi hayata geçirildi. Sitede proje hakkında bilgiler, materyaller ve haberler yer alırken, Akıllı Yıldızlar Şehri isimli oyuna da ev sahipliği yapıyor. Tüm çocuklara açık Akıllı Yıldızlar Şehri oyunuyla, çocukların enerji tasarrufu konusunda en önemli ipuçlarını eğlenerek benimsemeleri hedefleniyor. Projenin hayata geçirilmesinde ve yürütülmesinde önemli rol üstlenen kişilerin başında gelen Kurumsal İletişim Koordinatörü Fatma Çelenk’le proje hakkında konuşup daha ayrıntılı bilgiler edinme fırsatı bulduk. Soyak Holding’in neden enerji tasarrufu konusuna eğildiğine ilişkin soruya, Fatma Çelenk şu şekilde yanıt verdi: “Soyak Holding olarak, sürdürülebilirliği tüm projelerimizin ve çalışmalarımızın odak noktasına oturtuyoruz. Enerji de, günümüzde çevresel ve toplumsal sürdürülebilirliğin en sıcak gündem maddelerinden biri. Günümüzdeki eğilim, artık enerji üretmekten çok, enerjinin daha verimli ve daha tasarruflu kullanılmasına doğru kaymış bulunuyor. Bu yüzden, Soyak Holding olarak biz de, enerji kaynakları açısından dışa bağımlı bir ülke olduğumuz için, enerji tasarrufunun önemini aktarmanın çok yararlı olacağını düşündük ve bu yola çıktık.” Çelenk, neden ilkokul öğrencilerinin öncelikli hedef grup seçildiği konusunda da bugünün çocuklarının yarının yetişkinleri olacağını ve bugün öğrendiklerini bir ömür uygulayacaklarını vurgulayarak, Akıllı Yıldızlar projesinin bugüne ve yarına yapılan bir yatırım olduğunun altını çizdi. Okullardaki mevcut öğretim programında yer alan enerji konularının, ek içerik ve materyallerle desteklenerek, derslerin daha etkili ve verimli işlenmesinin, hem öğrenciler hem de öğretmenler açısından faydalı olduğunu dile getirdi. Enerji kaynakları, yenilenebilir enerji, enerjinin tasarruflu kullanılması gibi ana başlıklarda İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde görevli akademisyenler tarafından oluşturulan bilimsel içerik, çocuk gelişim uzmanları tarafından ilkokul 4. sınıf öğrencilerine uygun bir dile ve içeriğe dönüştürüldü. Fen ve Teknoloji dersini destekleyecek şekilde tasarlanan bu içerikler, öğrencilere enerji ve tasarruf konusunda ek bilgi ve etkinlikler sunarken, öğretmenler için de etkili bir pekiştirici araç olarak hizmet veriyor. Proje içeriklerinin, mevcut öğretim programını destekleyecek nitelikte olması ve internet sitesi üzerinden isteyen herkesin kullanımına sunulması, projenin sürdürülebilirliği ve yaygınlaştırılabilirliği açısından büyük önem taşıyor. İsteyen her öğretmen, projenin içeriklerini kendi derslerinde kullanarak, öğrencilerine enerji ve tasarruf konusunu daha etkili aktarma olanağı buluyor. Akıllı Yıldızlar projesiyle, sadece öğrencilere odaklanılmıyor. Öğretmenler, eğitim seminerinde proje uygulamalarını öğrenirken, enerji ve tasarruf konusunda bilgilerini güncelleme olanağı buluyor. Öğretmenler daha sonra hem öğrencilerine hem de velilere eğitim veriyor. Velilerin sürece dâhil edilmesi büyük önem taşıyor. Eğitim toplantısına katılan veliler çocuklarının okulda öğrendiklerini paylaşırken, proje çerçevesinde çocukların evde yapacakları uygulamalar hakkında da önceden bilgi ediniyorlar. Böylece, öğrencilerin aile bireyleriyle etkileşimi artıyor, öğrendiklerinin evde uygulanması konusunda daha kalıcı bir etki bırakılıyor. Veliler bunun yanında dönem sonlarında düzenlenen ve enerji tasarrufu konulu etkinliklerin düzenlendiği Enerji Şenlikleri’ne de katılıyorlar. Enerji Şenlikleri, projenin özel hedef kitlesi olan 4. sınıf öğrencilerinin yanında, okuldaki bütün öğrencilerin, öğretmenlerin ve velilerin katılımına açık. Bu da enerji tasarrufu konusunun bütün okulun gündemine girmesini sağlıyor, projenin çarpan etkisi katlanmış oluyor. Proje için özel olarak geliştirilen Enerji Köşeleri’nde, aydınlatma yöntemlerinden akkor ampuller ve LED ile aydınlatma, rüzgâr türbini ve güneş paneliyle elektrik üretimi, karbondioksit sensörü, otobüs-araba-bisiklet kullanımı, aydınlatma sensörü, ısı yalıtımı, doğal ışıklık, enerji verimli camlar ve küresel ısınma konulu maketler ve temel mesajlar bulunuyor. Proje okullarına kurulan Enerji Köşeleri, enerji konusunu işleyen tüm öğrencilere gözlem yoluyla öğrenme fırsatı sunuyor ve okuldaki herkesin dikkatini enerji tasarrufu konusuna çekiyor. Soyak Holding Kurumsal İletişim Koordinatörü Fatma Çelenk, eğitim uygulamalarının, okuldaki bütün öğretmenleri, bütün öğrencileri ve velileri kapsayacak şekilde tasarlanan Enerji Şenlikleri ve Enerji Köşeleri ile desteklenmesinin ne kadar faydalı olduğunun altını çiziyor. “Enerji Şenlikleri, yemeğin sonunda yenen bir tatlı gibi; işin en eğlenceli kısmı. Enerji tasarrufu konulu 5 haftalık eğitimlerin ardından, öğretmenler, öğrenciler ve veliler poster, afiş, pankart, slogan, uçurtma, rüzgârgülü atölyelerinde hem kaynaşma hem de öğrendiklerini pekiştirme fırsatı buluyor. Bazı okullarda öğretmenler ve öğrenciler tamamen kendi girişimleriyle, geri dönüştürülebilir malzemeleri kullanarak defile bile yaptılar. Biz enerji tasarrufu konusunda bir kıvılcım yakmak istiyoruz. Konunun ne kadar önemli olduğunu bu yaşta anlatabilirsek, yaktığımız bu kıvılcım büyüyecek, gelecekte enerji tasarrufu konusunda çok daha bilinçli bir nesil yetişmiş olacaktır. Bunun yanında, ailelerde çocukların eğitici rolünü de kullanıyoruz. Ailedeki bireylerin bilgi ve davranışlarında değişiklik yaratmak için okulda eğitim gören öğrencilerimizden faydalanıyoruz. Öğrencilerin öğrendiklerini evde uygulamalarını ve buna dair bir rapor oluşturmalarını istiyoruz. Elde ettiğimiz çıktılar, çok olumlu sonuçlar ortaya çıktığını gösteriyor. Bu yönüyle de projeden çok memnunuz.” Akıllı Yıldızlar projesinde, Soyak çalışanları da gönüllü hizmet üretiyor. Hem proje tanıtım günlerinde, hem de Enerji Şenlikleri’nde, Soyak gönüllüleri okullardaki etkinliklere katılarak, öğrencilerle etkileşim kuruyor, kendi bilgi ve deneyimlerini paylaşırken, öğrencilerden yepyeni şeyler öğreniyorlar. Soyak çalışanları, projenin başından beri 700 saatlik gönüllü hizmet üretti. Ancak gönüllülerin dile getirdiği üzere, çocuklarla paylaştıkları bu büyülü anlar onlar için çok kıymetli. Projenin önemli bileşenlerinden biri de internet sitesi ve Akıllı Yıldızlar Şehri isimli çevrimiçi bilgisayar oyunu. “İnternet sitesi, herkesin enerji tasarrufu konusunda bilgi ve içeriklere erişmesi açısından önemli bir rol oynuyor. Dileyen herkes, projenin bütün içeriklerine buradan ulaşabiliyor, alıp kullanabiliyor. Projeyle ilgili haberleri ve gelişmeleri de buradan paylaşıyoruz. Diğer yandan, çocuklara yönelik geliştirdiğimiz çevrimiçi bilgisayar oyunumuz var. Bu oyunu çok önemsiyoruz çünkü enerji tasarrufu için ne yapılması gerektiğine dair somut örnekleri içinde barındırıyor. Oyunu oynayan çocuk, hem tasarruf yöntemlerini öğreniyor, hem de tasarruf ederek çevreyi ne kadar koruduğuna dair fikir sahibi oluyor. Günümüzde çocuklara erişmek için bilgisayar oyunlarından faydalanmak olmazsa olmazlardan biri haline geldi. Biz de bu araçtan faydalanarak, sadece proje okullarındaki öğrencilerin değil, ülkemizdeki bütün öğrencilerin enerji tasarrufunu yarışırken ve eğlenirken öğrenmesine katkıda bulunmak istedik.” diye açıklıyor Soyak Holding Kurumsal İletişim Koordinatörü Fatma Çelenk. İstanbul Başakşehir ve Küçükçekmece’de yer alan 10 okuldaki birinci uygulama döneminde, 150 öğretmene, yaklaşık 12.000 öğrenciye ve 4000 veliye erişildi. Projenin birinci dönem sonuçlarına göre Enerji Şenlikleri dâhil olmak üzere toplamda 48.000 saatlik bilinçlendirme gerçekleştirilmiş oldu. Öğrencilere yönelik eğitimlerin birinci uygulama dönemindeki ölçme değerlendirme sonuçları, genel bilgi düzeyinde %16 puanlık bir artışın olduğunu ortaya koydu. Eğitim seminerine katılan öğretmenlerin seminerden duyduğu genel memnuniyet oranı %93,7 ile bir hayli yüksek oldu. Fatma Çelenk, “Akıllı Yıldızlar projesi, 2 yıl içinde toplam 33 devlet okulunda uygulanacak. Ancak çarpan etkisinin bundan çok daha fazla olması için var gücümüzle çabalıyor, projenin bilinirliğini ve yaygınlaştırılabilirliğini artırmak için yenilikçi çözümler üretmeye çalışıyoruz. Temel amacımız, daha az enerjiyle daha çok iş yapabilmek için çocuklarla el ele vermek. Çünkü biz bir akıllı yıldızın sürdürülebilir bir yaşam için fark yaratabileceğine inanıyoruz.” diye vurguladı.