Pandeminin ülkemizde görülmesinin hemen ardından siperlik üretmek üzere kurulan 3 Boyutlu Destek Kolektifi, sağlık çalışanlarının yardımına koştu. Kolektifin kurucu ortaklarından İlker Vardarlı ile bu anlamlı hareketi konuştuk.

Elif Tütüncü

3 Boyutlu Destek hareketi nasıl ortaya çıktı? Kolektifin oluşum sürecini anlatır mısınız? 

Maker topluluğunda tanıştığım Ramazan Subaşı, evden çalışmaya başladığımız ilk günlerde aklında bir fikir olduğunu söyledi. Birlikte 3 boyutlu yazıcıların bir araya geldiği bir ağ kuralım dedi. Çünkü ben elimdeki 3D yazıcılar ile üretim yapmaya kalksam tek bir hastanenin dahi ihtiyacını karşılayamıyorum. Ramazan ile birlikte bir tweet hazırladık ve sonucunda çağrımıza kulak veren insanlar, binlerce yazıcının bir araya gelmesini sağladı. Bir Telegram grubu oluşturduk ve 18 Mart gecesi attığımız o tweetin ardından 3 gün içerisinde binlerce insan bir araya geldi. Telegram grubundaki üretici sayısı artınca illere ayrılmaya karar verdik. Her ile gönüllü bir temsilci atayarak o illerdeki talepleri temsilcilerimize yönlendirdik ve topluluğu yönetmemiz kolaylaştı. Diğer yandan bir gecede internet sitemizi hazırladık ve hazırlayan arkadaşlarla hiçbir zaman tanışmadım. Tamamen gönüllü olarak yardımcı olmak isteyip bu sürece el atan arkadaşlardı. Ardından hızlıca üreticilerin ve sağlık çalışanlarının taleplerini toplamaya başladık. Sağlık çalışanlarından aldığımız talepler doğrultusunda siperlik ürününe yoğunlaşmamız gerektiğini anladık. Yurt dışında açık kaynak olarak paylaşılan siperlik modeliyle üretime başladık. Sonrasında Adana’da ve Isparta’daki gönüllü üreticilerimiz ile beraber yaptığımız revizelerin sonucunda üretim süremizi 1.5 saate düşürdük. Bu sayede çok daha hızlı üretmeye başladık.

Siperlikler sağlık çalışanlarına nasıl bir fayda sağlıyor?

Siperliğin tek başına kullanımı önerilmiyor. Siperlik, beraberinde n95 kalitesinde bir yüz maskesi ile kullanıldığında tam koruma sağlıyor. Aksi takdirde siperliğin sağladığı tek fayda size karşı öksüren bir kişinin ağzından çıkan sıvının yüzünüze gelmesini ve elinizin yüz temasını engellemek. Temel faydası bu. 

Talep, üretim ve talebi karşılama süreçleri nasıl işliyor?

Talep tahminimizden çok daha fazla oldu. Daha çok kişiye yardımcı olabilmek için bir kişinin talep edeceği sayıyı en başında sınırlandırmamız gerekiyordu. Sınırlandırmayı gözden kaçırdığımız için çok sayıda siperlik talebi oldu ve hepsine yetişmemiz zorlaştı. Gerçekte 20 tane siperliğe ihtiyacı olan sağlık çalışanları ne olur ne olmaz diyerek 50 tane sipariş ettiler. Bu durumu yönetmeye çalışmak zor oldu. Biz de İstanbul’da olduğumuz için buradaki talepleri bir şekilde kontrol altında tutabildik ama diğer illeri aynı kararlıkta yürütebildiğimizi ve her çağrıya kulak verebildiğimizi söylemek zor. Oralardaki gönüllü arkadaşlarımızın daha adil dağıtım yapabilmeleri için yardımcı olmaya çalışıyoruz. Olabildiğince kısa sürede eksiklikleri tamamlayacağımıza inanıyoruz.

Bireysel veya kurumsal olarak kaç kişi var şu an oluşumun içerisinde?

3 binden fazla kişi ve kurum bu ağ içerisinde. 4 bin 500’ün üzerinde 3 boyutlu yazıcı sayesinde 100 binden fazla siperliğin üretimini gerçekleştirdik.  

Siperlikle Birlikte Umut Verdiler

Ürünleri ücretsiz olarak ürettiğinizi ve hastanelere temin ettiğinizi biliyoruz. Tamamen gönüllü bu ekibe herhangi bir bağış yapıldı mı peki? Siz hammadde veya diğer giderlerinizi nasıl karşılıyorsunuz?

Süreç tamamıyla gönüllü olarak, herkesin kendi elindeki 3 boyutlu yazıcısını ve hammaddesini ortaya koymasıyla başladı. Sonrasında bu hareket bir farkındalığa dönüştü. Herkes kendi ilindeki belediyeler, eğitim, sağlık kurumları ve iş insanları ile görüşerek çözüm bulmaya çalıştı. Üreten insanlar hem şehirlerinde farkındalık yarattı hem de diğer üreten insanlarla tanıştı. Ortaya çok güzel bir dayanışma çıktı. 

Son olarak bu süreçte aklınızda kalan; yardımcı olduğunuz sağlık çalışanları tarafından, oluşumunuza destek sağlayanlardan veya sosyal medyadan gelen mesajlardan sizi duygulandıran şeyler var mı? 

Siperlikleri sağlık çalışanlarına götürdüğümüzde bize “Siz bize siperliklerin yanı sıra umut veriyorsunuz, halkın bizim yanımızda olduğunu hissettiriyorsunuz. Bir günüm boştu ve sosyal medyada çalışmalarınızı gördüğümde gözlerim yaşardı” dediler. Toplum olarak gerek doğal afetlerin ardından gerekse farklı olaylarda her zaman birlik olduk ancak belki de ilk defa üreterek birbirimize destek olduk. Bu altı çizilmesi gereken bir şey. Bu hareketin hem 3 boyutlu yazıcının bilinirliğine hem de yakın gelecekte yeni ürünler geliştiren, yeni fikirleri hızlıca ürüne dönüştüren bir toplum olmamıza katkı sağlayacağını düşünüyorum.