The Times'dan Richard Askwith'in kaleme aldığı makale, Arkhavi'de üretilen Elvish'in hikâyesini anlatırken Karadeniz'de lezzetli bir yolculuğa götürüyor.

Richard Askwith, dünyanın en pahalı balını özel yapan nedeni aramak için Kazım takma adıyla bahsettiği arıcı ile yolculuğa çıkıyor. Uzak Türk dağlarında bulunan kovanlar, sıra dışı tatları ve tıbbi faydaları nedeniyle altından daha değerli kabul ediliyor. Kazım'ın kovanları, ulaşılması zor yerlerde bulunuyor ve bu balı üretmek için birtakım özel yöntemler kullanılıyor.

Bu özel bal, Elvish adıyla biliniyor ve kilogram başına binlerce sterline satılıyor. Kazım, bu balın sırrının, arıların polenlerini almak için farklı ekosistemlerden beslenmelerinden kaynaklandığını söylüyor. Bu nedenle, balın coğrafi kökeni, onu benzersiz kılan bir özellik taşıyor.

Elvish balı, sadece lüks bir gurme ürünü olarak değil; aynı zamanda sağlık arttırıcı özellikleri nedeniyle de talep görüyor. Ancak, sınırlı üretim ve yüksek talep nedeniyle, fiyatı oldukça yüksek.

Benzer şekilde, başka bir tür olan Centauri balı da Türkiye'de en pahalı bal olarak kabul ediliyor. Ancak bu bal, Elvish'ten farklı olarak, mağara derinliklerinden toplanıyor ve özel bir yaşlandırma yöntemiyle üretiliyor.

Her iki bal da Karadeniz bölgesinin zor ulaşılabilen bölgelerinden toplanıyor ve yüksek kaliteli bileşenler kullanılarak üretiliyor. Bu nedenle, fiyatları yüksek olmasına rağmen, müşterilerin sağlık ve lezzet açısından değerli bulduğu bir ürün sunuyorlar.

İsmi perilerden geliyor

"Elvish" adı, Türkçe "peri" kelimesinin bir çevirisidir, ki bu kelime aynı zamanda "peri" veya nadiren "deli" olarak da kullanılıyor. Bu kafa karıştırıcı olabilir. "Deli balı" geleneksel olarak Ericaceae (veya funda) ailesinden bazı bitkilerin polenlerinden yapılan balı ifade ediyor; Rhododendron ponticum gibi. Bunlar hafif bir halüsinojen olan grayanotoksin içerir, sinir sistemini aşırı uyarır. Bu balı yemek "perilerle birlikte" etkisi bırakabilir veya aşırı miktarda tüketimi de zehirleyebilir. 

Deli balı, Nepal'de bulunabilir, ancak çoğunlukla Karadeniz bölgesiyle ilişkilendirilir, burada Rhododendron ponticum bol miktarda bulunur. Bazıları "yüksek" için onu bilerek arar ama dikkatli tüketilmelidir.

Kazım'ın Elvish balı ise bunlardan farklı. Beyaz ve pembe çeşitleri, yerel halkın "komar çiçeği" olarak adlandırdığı bitkilerin polenlerinden bazılarının içerdiği için grayanotoksin izleri içerir, bu yüzden aşırı tüketilmemelidir. Diğer kaynaklardan gelen yaban mersini ve kiraz defne ve bir dizi diğer dağ florası polenleriyle birlikte olağanüstü bir lezzete sahiptir ve bu da aşırı tüketimi zor kılar.

Elvish Balı'nın New York'ta kayıtlı olan ve şirketin kurucusu ve "baş hayalperest" Perisima Kababulut'a göre, balın özel büyüsü benzersiz coğrafi kökeninden kaynaklanıyor. "Arılar, polenlerini iki farklı ekosistemden alırlar, Kaçkar ve Kafkas” sözleriyle bölgenin uluslararası bir biyoçeşitliliğe sahip olduğunu belirtiyor.

Belgeli rekor

Elvish, tüm üretim süreci ve taşıdığı özellikler göz önünde alındığında mütevazı bir fiyatlandırmaya sahip. Richard Askwith, Karadeniz'in diğer ucundaki bir tatil beldesindeki butik otelde karşılaştığı üç farklı büyüklükteki bal kavanozunun fiyatlarının sırasıyla kilogram başına, 16.500 dolar (13.020 £), 55.000 dolar (43.400£) ve 80.000 dolar (63.140 £) olduğunu belirtiyor. 

Guinness Dünya Rekorları'na göre 2021'de 10.000 € (8.700 £)/kg'dan yapılan satış Centauri'yi en pahalı bal olarak kabul ediyor.

Makalenin tamamını okumak için tıklayınız