Nisan 2017, Türk siyasi hayatının en önemli gelişmelerinden birine sahne olmaya hazırlanıyor. 16 Nisan’da Anayasa değişikliği ve Cumhurbaşkanlığı sistemi için bir referandum ger- çekleştirilecek. Dergimizin sizlerle buluştuğu bugünlerde ise referanduma sayılı bir zaman kala Cumhurbaşkanlığı sisteminin ülkeye ne getireceği değişik mecralarda farklı açılardan tartışılıyor. Hiç kuşkusuz bizler bu stratejinin bir sistem değişikliği olduğundan yola çıkarak, yeni modelin ekonomi dünyasına nasıl yansıyacağını mercek altına aldık. Türkiye’de siyasi yapıyı önemli ölçüde değiştirmeye aday olan Cumhurbaşkanlığı sistemi Türk ekonomi dünyası perspektifinden ne ifade ediyor? Karar sürecinde değişim Hiç kuşkusuz bir ülkenin siyasi açıdan hangi modele uygun hareket ettiği o ülkenin ekono- mik gelişimi açısından önem taşıyor. İş dünyası ve sivil toplum kuruluşları uzun süreden beri bu yeni sistemle ilgili farklı görüşleri savunuyor. Referandumdan ‘‘evet’’ çıkması durumunda ekonominin şahlanacağını belirten geniş bir kesim varken, ‘‘hayır’’ neticesiyle mevcut ekonomik yapının korunacağınısavunanlar da var. Ekonomideki büyük gelişim hamlesinin ve tüm sektörlerin şahlanacağı bir döneme girileceğini savunanlar bunu birçok temele dayandırıyor. İş dünyasının ‘‘evet’’ diyen kesimi, Türkiye’nin mevcut sisteminin, kararların hızlı uygulanamamasına ve bürokrasinin düzgün işleyememesine neden olduğunu belirtiyor. Ekonomide en kritik konulardan biri hızlı karar alınması. Anayasada yapılacak değişiklik, güçlü bir başkanlık sistemini getirirse, ekonomide ciddi karar alma yeteneği ortaya çıkacak. Başkanlık sisteminin siyasi istikrarı garanti edeceğini, böylece ekonomiye de ivme katacağını anlatan iş adamları siyaset ve bürokraside çarkların hızlı dönmediği bir yönetim sisteminde ekonomik gelişmenin de hızlı olamayacağını belirtiyorlar.

Bir diğer unsur da yabancı yatırım. Türkiye’nin yeni sistemle birlikte yurt dışındaki ekonomik algısının pekişeceğini belirten iş adamları, “Dışarıdaki piyasa siyasi figürün gücüne göre tavır alıyor. Güçsüz bir yapı görürlerse bu da davranışlarına yansıyor” diyor. Cumhuriyet tarihi boyunca kurulan koalisyon hükümetleriyle istikrarın sağlanamaması ve hantal bürokratik yapının sistemi kilitlemesi de bir başka sorun. İş dünyasının birçok temsilcisi, “Gelişmekte olan Türkiye’nin, ekonomik kalkınma yarışında düşük tempo ile yol alması düşünülemez” diyor.Belirsizlik bitecek Cumhurbaşkanlığı sistemiyle ilgili görüşünü aldığımız iş dünyası temsilcileri, referandum dolayısıyla iç piyasada bir bekleme süreci yaşandığını belirtiyor. Yatırımcının yatırımı ötelediği, tüketicinin ise ‘bekleme’ sürecine girdiği ortamda, 16 Nisan’dan sonra belirsizliğin ortadan kalkacağı ifade ediliyor. Bazı iş adamları ise referanduma bakmayıp, işleri her zamanki gibi yürüttüklerini söylüyor. İş adamları ”piyasada istikrar şart” diyor. İş dünyasının verdiği bilgilere göre şu anda yabancı yatırımcı beklemede. Türkiye’deki her türlü gelişmeyi yakından takip eden yabancı yatırımcılar referandum sonucuna göre pozisyon alacak. Özellikle ticari gayrimenkulde bir düşüş yaşanan Türkiye’de, referandum sonrasında bu alanda önemli bir hareketlilik bekleniyor. Enerjiden tarıma, gıdadan tekstile birçok alanda yabancı sermaye girişinin hızlanması bekleniyor.İş dünyasının temsilcilerine göre Cumhurbaşkanlığı Sistemi ekonomiye ne getirecek? Markalaşmaya etkisi olur mu? Marka, günümüzün rekabetçi koşullarında hem iç pazar hem de dış pazarda önemli bir yer edinmek için olmazsa olmaz bir araç haline geldi. Gerek Türkiye'de gerek yurtdışında daha fazla pazar payı almak isteyen şirketler mutlaka bir marka yaratmalı ve bu markaya, doğru stratejilerle yatırım yapmalı. Türkiye’nin 2000’li yıllarda ‘markalı ihracat’ alanında atağa kalktığı bilinen bir gerçek. Hazır giyimden tekstile, kuyum sektöründen mermere kadar birçok alanda markalaşmanın önemi daha da arttı. Markalı ihracatla birim fiyatın değeri yükseldi. Fason üretimden markalı üretime doğru yönelmeye başlayan firmalar için Turquality gibi devlet destekleri ilaç oldu. Ancak halen Türkiye’deki marka atağı yeterli değil. Türk Patent ve Marka Kurumu’na 2016 yılında yapılan marka başvuru sayısı 94 bin 575’i yerli olmak üzere toplam 107 bin 176’ya ulaştı. Geçen yıl yapılan yerli marka başvuru oranı yüzde 87 olarak gerçekleşti. Patentte ise başvuru sayısı 6 bin 445’i yerli, 10 bin 333’ü yabancı olmak üzere toplam 16 bin 778’e yaklaştı. Yerli patent başvuruları geçen yıla göre yüzde 17, toplam patent başvuruları yüzde 20 arttı. Genel olarak yerli patent başvuru oranı ise yüzde 38.4 olarak gerçekleşti. Türkiye'den bir global marka çıkmaması yıllardır tartışılan bir konu. İş dünyasına göre ekonomideki dalgalanmalar, istikrarsız devlet politikaları gibi birçok neden global bir marka yaratmanın önüne geçen önemli nedenlerin başında geliyor. Mobilyadan gıdaya, perakendeden tekstile birçok alanda faaliyet gösteren iş adamları işte bu noktada yeni hükümet sisteminin markalaşmanın da önünü açacağını söylüyor.