Beyin! İnsanoğlunun muhteşem doğasını çözebilmek için uğraştığı ve uğraşmaya devam edeceği gizemli organ... Beynimiz gerçekte nasıl çalışıyor, nasıl karar alıyoruz, duygular nereden geliyor tartışmaları devam ededursun, biz günlük yaşantımızı etkileyebilecek olan bilinmezlere ve beynimizi nasıl geliştirebileceğimize kısaca bakalım... Aynı anda birden fazla şeyle ilgilenmek teorik olarak mümkün değil Yani aslında iş dünyasının vazgeçilmez yetkinlikleri arasında gösterilen ve plaza dili ile “multi-tasking bekliyorum sizden” şeklinde ifade edilen bu kavram geçerliliğini yitirmeli. Çünkü mümkün değil.  Aynı anda birden fazla işle ilgileniyor olduğumuzu düşündüğümüz zamanlarda yaptığımız şey, aslında aynı anda iş yapmak değil, farklı görev ve konular arasında ileri- geri gitmek. Yani konteks değiştirmek. Bu da yüzde 50 oranında hata yapma şansı ve iki kat fazla zaman kaybı demek. Meali ; tek seferde bir iş, bir zaman diliminde bir adım! Beynimiz yorgun olduğumuzda daha yaratıcı çalışıyor! Şaşırtıcı değil mi? Yorgun, bitkin, enerjisi düşük hissettiğimiz anlarda iyi şeyler üretemeyecek gibi düşünebiliriz ancak durum bunun tam tersi. İyi bir fikrin,  genellikle günün sonunda en yorgun olduğumuz saatlerde aklımıza gelmesi durumu bir parça kanıtlayabilir ancak teorik arka planına da bakalım. Yorgun olduğumuzda, beynimiz tek bir konuya odaklanmakta, konseptler veya fikirler arasındaki bağlantıları yakalamakta güçlük çekiyor. Bu da yaratıcı fikirlerin en çok ihtiyaç duyduğu “yeni bağlantılar” yaratmaya destek oluyor. Meali ; yaratıcı kararlar için zihnini yor! Beynimizin tamamını kullanıyoruz! Beynimizin yüzde 10’unu kullandığımız ile ilgili mit, gerçekleri yansıtmıyor. Yani, o çok sevilen, beynimizin tamamını kullansaydık uçabilirdik, şu kaşığı eğebilirdik, düşünce okuyabilirdik muhabbetleri ne yazık ki bir boşa umuttan öte değil. Beynimizin tamamını kullanıyoruz. Araştırmacılar, insanların bu mite inanma isteğinin çok yüksek olduğunu söylüyorlar. “Beynimizi kullanabilseydik, daha iyisini yapabilirdik” düşüncesinin insan psikolojisi üzerinde olumlu bir etkisi olduğu açık... Meali ; elinde ne varsa o! Dolayısıyla bununla yapabileceğinin en iyisini yap! Stres beynimizi küçültebilir Kronik stres, beynimizde hücre değişimine yol açarak, kortizol azalmasına ve bu sebeple dikkat, algı, kısa dönemli hafıza, öğrenme ve anlamlandırma güçlüklerine yol açıyor. Trafik, iş-özel hayat dengesi, uzun mesai saatleri, hareketsizlik, depresyon uzun dönemde sadece psikolojimizi değil, beynimizin yapısını değiştirebiliyor. Meali ; nefes al, an’a odaklan ve dur! Günde 60-80 bin arasında düşünce üretiyoruz Bu muazzam bir rakam! “Ne düşünüyorsan, o’sun” cümlesi burada daha çok anlam kazanmıyor mu? Düşüncelerimizin ne kadarı yaratıcı, üretici, verimli, pozitif etki yaratacak şeyler? Günde 80 bin negatif konu düşünerek, mutlu olmayı beklemek mümkün olabilir mi? Meali ; düşüncelerinin ne kadarının pozitif olduğuna dikkat et! Egzersiz yapmak beyni pozitif etkiliyor Egzersiz yaptığımızda beyin bunu öncelikle bir stres anı olarak algılıyor. Kan basıncımız arttıkça, beyin savaştığımızı veya kaçtığımızı düşünüyor. Kendini korumak için de, BDNF adı verilen bir protein üretiyor. BDNF hafıza hücrelerinin yenilenmesi ve tazelenmesi için gereken faktör. Aynı zamanda salgılanan endorfin hormonu beyni besliyor. Yani sadece yaza hazırlanmak, kilo vermek, fit olmak gibi nedenlerimizin yanına beynimizi güçlendirmeyi de ekleyebiliriz. Meali ; hareket et!  Beyin, ters çaba kuralına göre işliyor Yani, beyin, başımıza gelmesinden korktuğumuz şeylere odaklanmak gibi tuhaf bir çalışma düzenine sahip. Buna ters çaba kuralı deniyor. Bunun örneği, bir görüşmede “ya heyecanlanırsam” diye düşündüğümüzde, heyecanlanmak... Meali ; daha olmamış olanı, olumsuzu, uğursuzu çağırma!   Nasıl geliştirebilirim? İşte bu önemli bir soru! Çünkü beyin, her organ gibi yaşlandıkça gelişimini durduruyor ve nöronlar arasındaki bağlantıları kurmakta zorlanıyor ama uzmanların önerisine göre temel kognitif fonksiyonlardan olan hafıza, dikkat ve dil kullanma yetisini güçlendirmeye çalışarak beyin sağlığını koruyabiliriz.  İşte bu alanlarda yapabileceklerimizin kısa bir listesi...

• Karanlıkta giyinmek
• Telefon numarası ezberlemek
• Şarkıların sözlerini hatırlamaya çalışmak
• Ters elle diş fırçalamak
• Günlük rutinleri değiştirmek
• Çalışma masasını yeniden organize etmek
• Alışkanlıkları sorgulamak
• Farklı aktiviteleri birlikte yapmak ( Müzik dinlerken yürümek, otomobil kullanırken zihinsel hesap yapmak gibi...)
• Bulmaca çözmek
• Gazetenin farklı köşelerini okumak
• Eşyaların yerlerini gün içinde bakmadan hatırlamaya çalışmak
• Yeterli miktarda su içmek
• İyi bir uyku düzenini alışkanlık haline getirmek
• Sürekli öğrenmek 

Henüz evrende keşfedemediğimiz en harika şey, beynimiz..   İçindeki odalarda muazzam derinlikler, çözülmemiş şifreler ve gizemler var. Evet, henüz içine girip bakamıyoruz, birçok teoriyi kanıtlayamıyoruz ama elimizdeki verilerle yapabileceklerimiz var.  Hem de oldukça kolay bir liste...   Ne dersiniz? Denemeye değmez mi?       .