Karl Elsener’in küçük çakısı bugün dünya çapında tanınıyor ve İsviçre kalitesi ve güvenilirliğinin sembolü haline gelmiş durumda. 20. yüzyılın tasarım harikalarından biri olarak değerlendirilen Victorinox’un amiral gemisi SwissChamp, New York’ta Modern Sanatlar Müzesi’nde, Permanent Design Collection bölümünde sergileniyor. Erkeklerin en zor anlarında imdadına yetişen, sağlamlığı ve onlarca işlevi ile bilinen İsviçre ordu çakısı yıllara meydan okuyor. İlk kez 1884 yılında, Ibach adlı İsviçre köyünde üretilen çakının oldukça ilginç bir öyküsü var. Bugün Victorinox şirketinin başındaki isim olan Carl Elsener, büyük dedesinin dâhiyane fikri nasıl geliştirdiğini şöyle anlatıyor: “Büyükdedem köylüler için mutfak bıçakları, çocuklar için çakılar üretirmiş. Bir gün İsviçre ordusunun askerler için çakı almayı kararlaştırdığını öğrenmiş ve ilk tasarımı böyle yapmış.” Elsener’in İsviçre ordusu için tasarladığı ilk çakının dışı siyah ahşaptandı. Keskin bir bıçak, silah temizliğinde kullanmak için küçük bir tornavida ucu ve konserve açacağından oluşuyordu. Cepte taşınması çok kolay olmayan bu bıçağın kaba ve ağır olması Elsener’i daha hafif ve şık bir model tasarlamaya itti. Bu yeni modelde tirbuşona da yer verdi. Çakıya ise İsviçre Askeri Çakısı: “Schweizer Offizier Messer” adı verildi. Başta zarar etti. Başlangıçta bu küçük işletmesi için büyük savaş vermek zorunda kalan Karl Elsener, İsviçre ordusu ile yaptığı ilk sözleşmede zarar etti. Bir yılın sonunda ise ortakları Alman firması Solingen’in aynı bıçağı çok daha ucuza yapması nedeniyle istifa ettiler. Karl Elsener yoluna tek başına devam ederken arkadaşları ve yakınlarının yardımlarına rağmen şirket büyük zarara uğradı. “Askerin Çakısı” çok sağlam ancak muadillerine göre ağırdı, bu nedenle Victorinox, daha hafif, şık ve daha fazla aleti bir arada barındıran “Memurun Bıçağı”nı geliştirerek 12 Haziran 1897’de tescil ettirdi. İsviçre ordu çakısı, İsviçre Ordusu’nun resmi ekipmanı olmasa da piyasada büyük başarı sağlayarak askeri görevlilerin mağazalarda satın aldığı bir ürün haline geldi. Amerikan askerleri keşfetti. Resmi bir ordusu bulunmayan, ama acil durumlarda eğitimli sivil halkın toplanması ile meydana gelen İsviçre ordusu için bu ‘silah’ oldukça önemliydi. Çünkü arazi yapısının dağlık olması, göl, kar ve ormanların yapısı, lojistik olarak çok malzeme taşınmasına uygun değildi. Bu yüzden çok işlevli malzemeler ile az yer kaplayıp, çok iş yapma amacı taşınıyordu. Taşınan bu bıçağın aynı zamanda kaşık, çatal, testere, mercek, makas gibi işlevlere sahip olması “çok iş, az ağırlık” sistemini mümkün kılıyordu. Elsener’in torunu, çakının dünya çapında ün kazanmasını ise şöyle anlatıyor: “İkinci Dünya Savaşı’nın hemen sonrasında Avrupa’daki Amerikan askerleri, ülkelerine dönerken hediye olarak bu çakılardan büyük miktarlarda almaya başladılar. Orijinal ismini söylemekte zorlandıkları için de buna İsviçre Ordu Çakısı adını verdiler. Böylece tüm dünyada bu isimle tanındı”. Şık ve kullanışlı modeller. İsviçre Ordu Çakısı zaman içinde birçok şık ve kullanışlı model ile erkekler için değerli bir aksesuar haline geldi. Teknolojik gelişmelere de ayak uyduran çakının son modellerinde bıçak, kalem, makas, tırnak törpüsü ve tornavidanın yanı sıra, USB flash bellek de bulunuyor. İsviçre çakısı bugün milyonlarca kişi için ise vazgeçilmez bir kurtarıcı. Öyle ki, Everest dağına tırmanan dağcılar da, uzay yolculuğuna çıkan astronotlar da yanlarınca İsviçre Ordu Çakısı taşıyor. Elsener, büyükbabasının bugünleri görse çok şaşıracağını söylüyor: “Büyükbabamın, ürettiği çakının bir gün dünya çapında tanınacağını, İsviçre kalitesi ve güvenilirliğinin sembolü haline geleceğini, aklının ucundan bile geçirmediğini düşünüyorum. Onun amacı yalnızca küçük atölyesinde İsviçre ordusu için çakı üretmekti.” İsviçre Şampiyonu. Victorinox, dünyanın her yerinde yetenek, güvenilirlik ve kalitenin bir sembolü olarak İsviçre çakısı olarak tanınıyor. Bu çok parçalı cep çakıları yüzyılı aşkın süredir sadece Victorinonox’un Ibach fabrikasında üretiliyor. Çakıların başarısının sırrı ise Victorinox işçilerinin her gün ürettikleri çakıların her detayına gösterdiği özen ve dikkatte yatıyor. İsviçre çakılarının her birine yeni bir fikrin eklenmesi üretim sürecini biraz daha karmaşık hale getiriyor. Ordu çakısı 33 fonksiyonlu “İsviçre Şampiyonu” modelinin üretimi toplamda 450 adımda gerçekleştiriliyor. İsviçre’nin en bilinen markalarından olan Victorinox’un bugün çalışan sayısı kurulduğu kentin nüfusundan fazla. Çok amaçlı çakı ve bıçak üretiminin yüzde 90’ını ihraç eden Victorinox, üretimini sadece İsviçre’de yapması nedeniyle de bu yönüyle İsviçre’nin dünyadaki resmi olmayan elçisi görevini de üstlenmiş oluyor. İsviçre içinde ve dışında her yerde tanınan bu bıçak ve çakı üreticisi, ürünlerinin çekiciliğini ve kalitesini daima korumak amacıyla sürekli teknik inovasyon arayışında olması ve doğaya olan bağlılığıyla tanınıyor. Victorinox’un rakiplerinden farklı kılan en önemli özelliği teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek yeni teknolojilerle bir arada kullanılabilen bıçaklar geliştirilmesi. En son geliştirilen “Sibernetik Alet” bir bilgisayara bağlanmanızı sağlıyor. Elektronik küçüldükçe İsviçre ordu çakısına bu yeni fonksiyonları da eklemek mümkün hale geliyor. Korsanlara meydan okudu. Dünyaca ünlü İsviçre çakısının üreticisi Victorinox, geçtiğimiz mart ayında da sadece parmak iziyle çalışan ve içinde USB bellek bulunan çakıyı iddialı bir yarışmayla tanıttı. Victorinox’un Türkiye distribütörü, çakı Türkiye’ye gelmeden üç ay önce bazı işadamları ve bilişim şirketleri yöneticilerinin sipariş verdiğini açıkladı. Victorinox, iki yeni ürün serisi olan Victorinox Presentatiom Master (Sunum Ustası) ve Victorinox Secure (Güvenli) modellerini Londra’daki amiral mağazasında tanıttı. Tanıtımdan bir ay önce ise dünya genelinde tüm bilgisayar korsanlarına meydan okundu. Çakıdaki USB’nin parmak izi ünitesini kırıp içindeki bilgiye ulaşana 100 bin pound ödül vaat edildi. 25 Mart’ta başlayan yarışmada 50 hacker’a iki saat süre verildi ama kimse yarışmada çakı içindeki bilgilere ulaşamadı. Kaba kuvvet yaramıyor. Bıçak, ışık, kalem, tornavida, makas ve USB bellekten oluşan Victorinox Secure Pro serisi çakılarda bir de parmak izi okuyucu yer alıyor. USB belleği sadece parmak izi okunduktan sonra çakıdan çıkarılabiliyor. Bu parmak izi okuyucusu, sadece parmağın izini değil, vücut sıcaklığını da ölçüyor. Yani, eğer olur da biri USB belleğin içindeki değerli bilgileri almak isterse parmağınızı kesse bile işe yaramıyor. USB belleği kaba kuvvetle çıkarmaya çalışmak da bir sonuç vermiyor. Çünkü herhangi bir zorlama olduğunda bellek yongası kendisini yakarak yok ediyor. Üç farklı boyutta ve 8 ile 32 GB arasındaki kapasitelerde olan Victorinox Secure modellerinin fiyatları 250 ile 450 lira arasında değişiyor. Bu yetenekli çakı, ayrıca bilgisayarla, bluetooth üzerinden iletişim kurup sunumlarda uzaktan kumanda olarak kullanılabiliyor. 11 Eylül’den sonra uçuşlarda kesici alet alınmadığı için bu çakının makas ve bıçaksız versiyonu da satılıyor. Çakının hedef kitlesi ise seyahat eden ve bilgisayar taşımak istemeyen herkes. Victorinox, ABD, Japonya, Brezilya ve Almanya’da kendi şirketleriyle, diğer ülkelerde ise distribütörlükle çalışıyor. Victorinox’un fiyatı 25 liradan 800 liraya kadar çıkan 120 çakı modeli var. Bu çakıların üzerinde de 80 farklı fonksiyon bulunuyor. Ayrıca 200’e yakın mutfak ve aşçı malzemeleri, 80’e yakın saat ve 150 seyahat malzemesi satılıyor. Mutfağın da kralı. İsviçre ordu çakıları, askeri amaçlar dışında gündelik hayatta da geniş bir yelpazede farklı amaçlar için kullanılıyor. Victorinox, cep çakılarının son yıllarda kullanımındaki düşüşe uyum sağlamak için Victorinox SwissCard gibi, bir kredi kartının yerini almak için dizayn edilen çok fonksiyonlu aletlerin farklı formlarıyla günlük yaşamdaki yerini korumaya çalışıyor. Çok geniş çeşitlilikte fonksiyonel sofra ve mutfak bıçakları da üreten firma, bu pazardaki payını her geçen gün artırıyor. Öte yandan Victorinox bugünlerde, bıçaklardan daha öteye, saatlere, yazı gereçlerine, valizlere, ve hatta süs eşyalarına kadar yayılmış durumda. Bu ürünler, firma tarafından üretilmekten ziyade, bu ürünler markanın meşhur logosunun lisans kullanım haklarının devriyle raflardaki yerini alıyor.