Dr. Fatma Kamiloğlu
İnsanoğlu var olduğu günden bu yana aşkın derdine düştü. Ruh ve bedenin, varlığını en derinden hissettiği aşk duygusu için ne romanlar, ne hikayeler, ne şiirler, ne şarkılar yazıldı ve ne çok göz yaşı aktı hasrete ve ayrılıklara dair. Aşk, plansız ve zamansızlığı ile baştan çıkarıcı. Birkan Keskin’in dediği gibi: “Aşk.. Aniden. Birdenbire, beklenmedik olandan… Beklemeyene: Dile gelen bir dünya. Vahiy gibi.” Rastladın mı aşka bir kez Atilla İlhan gibi bağlanırsın:
“Ben sana mecburum bilemezsin
Adını mıh gibi aklımda tutuyorum
Büyüdükçe büyüyor gözlerin
Ben sana mecburum bilemezsin
İçimi seninle ısıtıyorum.”
Aşk bu, hesap kitap dinlemez elbet. Ne çirkinlik, ne de toplumsal statü… Zengin kız fakir oğlana, kralın oğlu bir çiftçi kızına ya da Romeo ve Julliet’teki gibi düşman aillelerin çocukları birbirlerine aşık olurlar elbet. Kerem ile Aslı olur dilden dile taşınır, Ferhat ve Şirin olur dağları devirir, Leyla ve Mecnun olur efsaneleşir. Tıpkı Victor Hugo’nn satırlarındaki gibi:
Ağlamak için gözden yaş mı akmalı?
Dudaklar gülerken, insan ağlayamaz mı?
Sevmek için güzele mi bakmalı?
Çirkin bir tende güzel bir ruh, kalbi bağlayamaz mı?
Aşk keşke bu satırlardaki gibi güzel bir duygu olsa. Taki ayrılık gelip çatana değin. Ve kırık kalpler dile gelir Nazım Hikmet’in satırları gibi:
“Gözlerim gözünde ɑşkı seçmiyor, Onlɑrdɑn kɑlbime sevdɑ geçmiyor.
Ben yordum ruhumu birɑz dɑ sen yor
Çünkü bence şimdi herkes gibisin.”
Ya da Necip Fazıl’ın şiirindeki gibi.
“Geçti istemem gelmeni,
Yokluğunda buldum seni;
Bırak vehmimde gölgeni,
Gelme, artık neye yarar?”
Ve aşk tepeden tırnağa sardı mı seni bir kez Mevlana gibi aşk olursun, aşk. Ölümü mutlulukla karşılarsın o yüce aşığa varacağın için:
“Dön aşkın çevresinde: gün işte bu gün.
Dön. Dön. Çılgın kalbini yermez dönüşün.
Yangınla sınav-ölüm kalım-özge savaş:
Vuslat bu, kucaklaşma, zifaf, mutlu düğün.”
Aşkı 14 Şubat’ın klişesine sığdıramayız elbet. Ama bunca koşturma içerisinde durup, soluklanıp iki kelam etmek için bir vesile oldu bize 14 Şubat. İnsanoğlu’nun peşinden koştuğu ve varlığını feda ettiği bu muhteşem duyguyu fark eden markalar, bu duygu kendi ürünleri ile tüketiciye hissettirme telaşında. Aşkın büyüleyici ve bağlayıcı yanını ürünleri ve hizmetleri ile özdeşleştirmek isteyen markalar, aşk satmaya başlıyor bize. Markalar sadece aşk duygusu ile bize hitap etmekle kalmıyor, toplumun beğendiği, aşk ile özdeşleştirdiği çiftleri de reklamlarında ve iletişim stratejilerinde kullanıyor. Aşkı hem yaratan markalara, var olan aşklardan da besleniyor.
Seviyoruz markaları belki biraz da aşık oluyoruz. Gerçi aşk geçici bir duygu diyor uzmanlar. Tüketici de daha iyiyi gördükçe aşkının yönünü değiştiriyor elbet. Aşk denince aklımıza markalar kadar ünlü isimler de geliyor. Aşkla özdeşleşen çiftler.
The Brand Age olarak, 14 Şubat Sevgililer Gününe özel Xsights Araştırma ve Danışmanlık ile Türkiye geneli “Aşkın Marka Hali” araştırmasını gerçekleştirdik. Markalarda aşkı ve aşkın markalaştırdığı çiftleri birkaç soruda ortaya çıkardık.
Türkiye’de ve dünyada aşk denince akla gelen marka olmuş çiftler,
Türkiye’de ve dünyada aşk denince efsaneleşmiş çiftler,
14 Şubat sevgililer gününde en güzel iletişim yürüten markalar,
Asla vazgeçemediğimiz aşık olduğumuz markalar neler diye sorduk.
Gözden ırak olan gönülden de ırak olur der atalarımız. Türkiye’de aşk denince akla gelen çiftler sıralamasında sinema ve dizi oyuncuları dikkat çekiyor. Gerçek hayatta bulamadığımız, öykündüğümüz ya da özlem duyduğumuz aşkları ekranda görüyoruz ve etkileniyoruz. Markalar da aşkla özdeşleşen ve beğenilen aşkları ve çiftleri, markalarının yüzü olarak seçiyor ve reklamlarda bol bol bu isimleri görüyoruz. Aşk ile markalaşan çiftlerde ilk sırada yakışıklı oyuncu Burak Özçivit ile güzel oyuncu Fahriye Evcen var. (%17) İnsanoğlu yaradılışı gereği güzele ve estetiğe karşı hep bir özlem içerisinde. Marka çiftler sıralamasında da bunu görebiliyoruz. Sıralamada aşkları ile gündemden düşmeyen Bergüzar Korel-Halit Ergenç çifti %14 ile ikinci sırada, Aşklarını evlilikleri ile taçlandıran ve markalaşan bir diğer çift ise Beren Saat-Kenan Doğulu. ( %13)
Burçin Terzioğlu- İlker Kaleli çifti %7 ile dördüncü sırada ve uzun soluklu evlilikleri ile takdir edilen ve örnek gösterilen aşık çift Arzum Onan-Mehmet Aslantuğ çifti beşinci sırada.
Dikkat çekilen bir nokta da, Medya Takip Merkezi’nin son bir yılda en çok basında haber olan çiftler sıralaması ile araştırma sonucunda elde ettiğimiz en çok aşk ile markalaşan çiftler sıralamasında farklılıkların olmasıdır. Bu bize şunu gösteriyor ki, medyada ya da magazinde çok haber olunma ile aşkta marka olma arasında bir ilişki yok. Halk, aşkı yapılan haberde aramıyor. Aşkın o çiftlere yakışıp yakışmamasında ve o duyguyu kendilerine hissettirip hissettirmemesinde buluyor. Örneğin, MTM verilerine göre basında en çok konuşulan çift Sinem Kobal – Kenan İmirzalıoğlu, Arda Turan – Aslıhan Doğan ve Merve Boluğur – Murat Dalkılıç iken Xsight Araştırma’nın verilerinde aşkla özdeşleşen marka olmuş çiftlerde bu isimler ya yok ya da alt sıralarda. Yani aşk yapmacıklığı ya da yakıştırmayı sevmiyor, doğallığı ve duyguyu seviyor.
Efsaneler Her Daim İlham Kaynağımız
Araştırma sırasında merak ettik ve sorduk; yollarını ayırmış veya kaybedilmiş çiftler arasından en fazla hafızalarda yer eden yani, efsaneleşen marka çiftler kimler? Türkiye’de Müslüm Gürses-Muhterem Nur çiftinin aşkları toplumsal hafızamıza kazınmış durumda (%13). En fazla efsaneleştiği düşünülen diğer çiftlerin başında Bülent-Rahşan Ecevit (%12), Çağatay Ulusoy-Serenay Sarıkaya (%11), Kemal-Gül Sunal (%10) ve Arda Turan-Sinem Kobal (%9) bulunuyor. Günümüzde aşkla markalaşan çiftler daha çok sinema ve dizi oyuncuları iken, efsaneleşen ve unutulmayan aşık çiftlerde ise siyasetten, sanata, spordan oyunculuğa kadar geniş bir yelpaze dikkati çekiyor. Yani aşkın geçici hali ekrandan genel aşık çiftler iken aşkın efsaneleşen kalıcı hali hakiki aşıklar oluyor. Anlamlı kırılımlar açısından dikkatimizi çeken önemli bir nokta ise, Arda-Turan-Sinem Kobal çiftinin erkekler (%13) tarafından kadınlara (%4) göre daha fazla efsaneleşmiş aşık çift olarak görülmesi.
Yıldızı Sönmeyen Aşıklar: Angelina Jolie ve Brad Pitt
Dünyada en beğenilen ve aşkla markalaşan çiftler sorulduğunda, yine güzel alımlı, yakışıklı, ekran önü, popüler ve magazinsel özellikleri ağır basan çiftlerin daha fazla belirtildiği görülüyor. Buna göre katılımcıların yarsından fazlası (%59) Angelina Jolie-Brad Pitt’in aşkları ile markalaşan çift olduğunu belirtiyor. Dünyanın gözleri üzerinde olan bir diğer çifti Victoria-David Beckham %26 ile ikinci sırada yer alıyor. Erkeklerin futbola olan ilgilerinin kadınlara göre daha fazla olduğu düşünüldüğünde, erkeklerin (%31) kadınlara (%20) göre anlamlı olarak Beckham çiftini daha fazla belirtmeleri beklenen bir sonuç. Dünyada efsaneleşmiş çiftler arasında ise yakın tarihte popüler olmuş bir çift olan Toy Parker-Eva Langoria çifti en fazla belirtilmiş. (%12)
Efsane Aşıklar
Dünyada efsaneleşmiş çiftler arasında ise yakın tarihte popüler olmuş bir çift olan Tony Parket – Eva Longoria çifti en fazla belirtilmiş. (%12) İkinci sırada Demi Moore ve Bruce Wills (%9) yer alırken, üçüncü sırayı popun kralı Michale Jackson ve Elvis Presley’in kızı Lisa Marie Presley (%6) bulunuyor.
Aşık Markalar Boyner Grubu’ndan Çıkıyor
Özel günler, markaların tüketicilerine hitap etmeleri için önemli bir fırsattır. Birçok marka bu önemli günlerde kampanyalarla, reklamlarla ve iletişim çalışmaları ile tüketici krallığını fetih etmeye çalışır ve yeni tüketiciler kazanmak ister. Bu açıdan sevgililer günü de markalar için tüketicinin gönlünü kazanmada önemli bir fırsat. Katılımcılara, sevgililer gününde en iyi iletişim çalışması yürüten ve bugünü en güzel kutlayan markalar hangileridir diye sorduk. Aşkı pırlanta ile özdeşleştiren Atasay (%11) sevgililer günü ile özdeşleşen marka oldu. Ayrıca Boyner Grup’a ait Boyner ve Beymen (%10) markaları da sevgililer günü ile en çok özdeşleşen markalar oldu. Özellikle Boyner markasını belirtenler daha çok 24 yaş altı (%22) ve 35 yaş üzeri (%11) katılımcılar.
Vazgeçemiyoruz Ülker’den
Araştırma sırasında vazgeçemediğimiz yani aşık olduğumuz markaları sorduk. Ülker’in son dönemde özellikle “mutluluk” konsepti üzerinde iletişim ve reklam çalışmalarını yürütmesi tüketicide bir sevgi ve aşk bağı oluşturduğu görülüyor. Ülker aşık olunan markalarda ilk sırada yerini alıyor. (%9) Vazgeçemediğimiz aşık olduğumuz diğer markalar ise Koton ve Mavi (%7) birlikte ikinci sırada yer alıyor.
